İSTANBUL (İGFA) – Dünya Sıhhat Örgütüne (DSÖ) bağlı memleketler arası Kanser Araştırma Ajansının (IARC) bu yıl yayımladığı rapora nazaran, 2022’de 20 milyon yeni kanser hadisesi görülmüşken, sistemsiz beslenme, tütün eserleri kullanımı, hareketsizlik, gerilimle birlikte bu sayıların artacağı varsayım ediliyor. Dünya genelinde 2050’de 35 milyondan fazla yeni kanser olayının olacağı öngörülürken, 2022’deki iddiası 20 milyon hadiseye oranla yüzde 77’lik artış yaşanması bekleniyor. Halbuki gerçek beslenmek, faal kalmak ve sigara içmemek üzere sağlıklı seçimler yaparak kanser riskini azaltmak mümkün oluyor. Bunun yanında belli kanserlerin erken tespit edilmesinde önerilen pek çok tarama formülleri bulunuyor.
TEKNOLOJİ BAĞIMLILIĞI DA KANSER GELİŞMESİNDE ROL OYNUYOR
Prof. Dr. Muzaffer Sarıyar, kanserle gayrette gerçek ve şuurlu beslenmenin, antrenmanın, gerilimden uzak durmanın, tütün eserlerinin kullanımının sonlandırılmasının değer taşıdığına dikkat çekerek, “Günümüz dünyasında ömür müddeti uzamıştır. Artık 65-70 yaş ortası bireyler orta yaş kümesinde yer almaktadır. Ömür müddetleri uzadığı, günümüz tarama sistemlerinin de gelişmesiyle birlikte kanser görülme oranları artmaktadır. Lakin kanser görülme sıklığı yalnızca orta ve ileri yaş bireylerde değil gençler ortasında da yaygınlaşmaktadır. Kanserde istikrarsız ve sıhhatsiz beslenme, tütün eserleri kullanımı, hareketsizlik, obezite, doğal eserler tüketmeme, hava kirliliği, teknoloji bağımlılığı, çağdaş yaşama bağlı gerilim artışı da rol oynamaktadır” dedi.
KORUNMAK İÇİN AKDENİZ DİYETİ
Kanser riskini azaltmada bilhassa beslenmenin ehemmiyet taşıdığını söyleyen Prof. Dr. Muzaffer Sarıyar, “Vücuttaki tüm hücrelerin, buna kanser hücreleri de dahil temel güç kaynağı şekerdir. Yani hücrelerin temel işlevlerini sürdürebilmesi için şeker zaruridir. Her bedende kanser hücresi bulunmaktadır. Lakin kanserli hücreler süratli büyüyüp çoğaldıkları için olağan hücrelerden daha fazla şeker kullanırlar. Ayrıyeten çok şeker tüketiminin neden olduğu yağlanma ve obezite, kanseri de tetiklemektedir. Bu nedenle beslenmede şeker istikrarlı ölçüde tüketilmeli, şeker muhtaçlığı porsiyon denetimli bir halde meyve ve sebzelerden karşılanmalıdır. Bunun yanında doğal beslenme ehemmiyet taşımaktadır. Akdeniz diyeti beden için en uygun beslenme cinsidir. Trans yağlar yerine zeytinyağı tüketilmelidir. Sebzeler haşlama, fırın, buhar üzere sağlıklı yollarla pişirilmelidir. Haftada en az 2-3 kere balık tüketilmeli ve kızartma yapılmamalıdır. Kırmızı et yenecekse mangal ve kızartma çeşidinde usuller tercih edilmemelidir. Konserve yiyeceklerden kaçınılmalıdır. Zerzevat ve meyveler de mevsiminde tüketilmelidir” biçiminde konuştu.
TEDAVİLER KESİNLİKLE KURULLA BELİRLENMELİ
Kanserde birçok tedavi prosedürünün bulunduğunu söz eden Prof. Dr. Sarıyar, “Cerrahi, medikal onkoloji ve radyasyon onkolojisi alanındaki gelişmelerle tedaviler yürütülmektedir. Kanser tedavisi çoklukla kanser hücrelerini öldürmek için uygulanan radyoterapi, kemoterapi, ilaçlar, cerrahi teknikler, hormon tedavisi, immunoterapi ve hayat stilinde yapılacak birtakım değişiklikleri içermektedir. Tedaviler tam teşekküllü merkezlerde, kurulan kurullarla planlanmalıdır. Son yıllarda girişimsel radyoloji prosedürleri de tedavilerde kullanılmaktadır” diye görüş verdi.
TEDAVİDE SICAK KEMOTERAPİ DE KULLANILIYOR
Prof. Dr. Muzaffer Sarıyar, yakın bir geleceğe kadar karın içine yayılmış kanserlerin tedavi edilemeyeceği görüşünün mevcut olduğunu anımsatarak, fakat sitoredüktif cerrrahi ve ısıtılmış karın içi kemoterapi usullerinin ilerlemiş karın içi kanserlerde arternatif cerrahi tedavi tekniği olarak yerini aldığını bildirdi.
Türkiye’de sayılı merkezde uygulanan sıcak kemoterapi tedavisinin kanser hastalarına daha uzun bir hayat talihi sunduğunu aktaran Sarıyar, “İlerlemiş kanser hastalarının yeni umudu olan bu tedavi metoduyla (Isıtılmış Karın İçi Kemoterapi/Hyperthermic Intraperitoneal Chemotherapy-HİPEK) kanserlerin kıymetli bir oranına teşhis konabiliyor” tabirini kullandı. Prof. Dr. Sarıyar, bu metodun birinci kere teşhis edilmiş ve ameliyat olmamış ileri evre kanserlere uygulanabildiği üzere, daha evvel ameliyat olmuş lakin tekrar etmiş kanserlere de uygulanabildiğini tabir etti.
50 YAŞ ALTI HADİSELER SON 30 YILDA ARTTI
Medicana International İstanbul Hastanesi Genel Cerrahi Bölümü’nden Doç. Dr. Ozan Akıncı ise, kanserin global ölçekte giderek artan bir ivme ile yaygınlaşmakta olduğunun altını çizerken, “Bu artışta artan gerilim, anksiyete, tütün ve alkol tüketimi, hareketsizlik, obezite, radyasyon, GDO’lu ve hormonlu besinler, tarım ilaçları ve endüstrileşmenin getirdiği hava kirliliği en kıymetli tetikleyici ögeler olarak göze çarpmaktadır. 50 yaş altı kanser olayları son 30 yılda daha da artmıştır. Dünya Sıhhat Örgütü’nün bilgilerine nazaran ülkemizde 50 yaş altı kanser olayı oranı yüzde 66’dır. Bu önemli oranı göz önünde bulundurursak Z neslinin kanserle gayreti daha da ehemmiyet kazanmaktadır” dedi.
KANSER GERÇEĞİNİN FARKINA VARILMALI
Dünya genelinde her 5 şahıstan 1’inin hayatı boyunca en az bir kere kansere yakalandığını belirten Doç. Dr. Ozan Akıncı, “2022’de tüm dünyada yıllık 20 milyon yeni hadise ve 9.7 milyon kansere bağlı mevt gelişmiştir. Bu bilgilere bakılarak 2050’de yüzde 77’lik bir artışla 35 milyondan fazla yıllık yeni kanser olayı gelişeceği öngörülmektedir. Bu tabloda endüstrileşmenin ve risk faktörlerinin tetiklemesiyle daha da dramatik hale gelebileceği iddia edilmektedir. Bu nedenle tedbir alınmalıdır. Kanserle uğraşta tam muvaffakiyet fakat ona neden olan faktörlerden kaçınmakla mümkündür. Kanseri erken evrede fark etmek yahut tespit etmek kanseri tam yenebilmek için çok değerlidir. Kanser gerçeğinin farkında olarak risk faktörlerini değiştirmek yararlı olabilmektedir. Fakat daha güçlü olunabilecek bir mevzu da tarama testleridir. Göğüs, akciğer, kolon, mide, prostat ve rahim ağzı kanserlerine karşı kesinlikle uygun vakitte hekimimiz ile iş birliği içinde tarama testlerini yaptırmak kıymet taşımaktadır” halinde konuştu.
KANSERDE MOTİVASYON ÖNEMLİDİR
Hastaların tarama testleriyle birlikte teşhis konulduktan sonra negatif his durumuna girebildiklerine değinen Doç. Dr. Akıncı, “Moral ve motivasyon tedavi sürecinde hastalar için en değerli destektir. Ailelerinin ve sevdiklerinin yanlarında olduğunu görmek onları kansere karşı da daha güçlü kılmaktadır. Bununla bir arada hasta-hekim iş birliğinin ve itimat hissinin da bu süreçlerin en değerli motivasyon kaynağı olduğunu söylemek mümkündür” diye konuştu.