Viral ve bakteriyel enfeksiyonların sık görüldüğü kış aylarında bağışıklık sistemini güçlü tutmak çok değerli. Bitki çayları da hem bu hedefle hem de hastalığın tesirlerini hafifletmek için tercih ediliyor. Fakat başta kış çayları olmak üzere bitki çaylarının ziyanlı taraflarının de olduğuna işaret eden Uçar, hususla ilgili şu açıklamaları yaptı…
Fatih Mehmet Uçar
Tedavi niyetine içmeyin
Bitki çaylarının sıhhate yararları göz arkası edilemez. Çünkü antioksidan içerikleriyle bağışıklık sistemini destekleyen, kronik hastalıkların oluşumunu engelleyen ve anti kanserojen tesirler gösterirler. Fakat bitki çaylarının medikal bir ilaç olmadığını, kimi ilaçlarla etkileşimde bulunabileceğini, bilhassa açıkta satılanların aflatoksin (zehirli küf mantarı) içerebileceğini ve bu nedenle yan tesirler oluşturabileceğini de bilmeliyiz.
Hangi bitkileri içerir?
Aktarlarda bitki çaylarının yanı sıra kış çayı, zayıflama çayı, detoks çayı, anne çayı üzere birçok bitkinin karışımından oluşan çaylar satılmaktadır. Bu çayları alırken ve kullanırken dikkatli olunmalı. Örneğin kış çaylarındaki karışımlar sabit değildir ve sıklıkla ıhlamur, adaçayı, zencefil, zerdeçal, tarçın, kuşburnu, nane, karanfil üzere bitkiler ve portakal, limon, elma, ayva üzere meyveler kullanılmaktadır. Birçok bitkinin bir ortaya gelmesi sonucu hazırlanan kış çayları, içerdikleri bitkinin faydalarının yanı sıra ziyanlarını da bünyesinde bulundurur. Örneğin kış çayında bulunan adaçayı hamilelerde düşük riski oluşturabilir.
Diyabeti olanlar
İçeriğindeki antioksidanlar sayesinde kalp damar hastalıklarından korunmada epey kıymetli olan papatya çayı kan şekerinin süratli düşmesine yol açabilir. Bu nedenle şeker hastalığı olanların fazla tüketmemesi tavsiye edilir.
EN ÇOK KİMLER DİKKATLİ OLMALI?
Kalp damar hastaları
Ihlamur çayı, kalp çarpıntısı olan ritim bozukluğu hastalarında yarar sağlayabilir. Yeşil çay ve adaçayı da kolesterol düzeylerini düşürerek kalp damar tıkanıklığı riskini azaltır; papatya çayı ise yüksek tansiyonu olan hastalarda sakinlik yaratarak tansiyonun dengelenmesine yardımcı olabilir. Kalp damar sıhhatine olumlu yararları bulunan yeşil çayın içeriğindeki kafeinden ötürü fazla tüketildiğinde kalp çarpıntısı ve tansiyon yüksekliğine yol açabileceği unutulmamalıdır.
Grip ve nezle üzere üst teneffüs yolu enfeksiyonları, idrar yolu enfeksiyonu, mide ve bağırsak problemleri için sık tüketilen kekik çayının fazla tüketimi tansiyon düşürücü tesir gösterebilir. Bilhassa tansiyon ilacı kullanan hastalarımızın dikkatli olması gerekir, fazla kekik çayı tüketimi tansiyon ilaçlarının tesirini artırarak istenmeyen düşük tansiyon sıkıntılarına neden olabilir.
Kan sulandırıcı kullananlar
Zencefil, zerdeçal, ıhlamur, kırmızı biber, üzüm çekirdeği, papatya ve tarçın gibi bitki çaylarının kan sulandırıcı tesirleri vardır. Bilhassa kan sulandırıcı ilaç kullanan veya kanama bozukluğu olan hastaların bu çayları fazla tüketmemesi önerilir.
Kolesterol ilacı kullananlar
Ekinezya çayının fazla tüketimi kolesterol ilaçları ile etkileşebilir. Bu nedenle kolesterol düşürücü ilaç kullanan hastaların fazla ekinezya çayı tüketmemesini öneriyoruz.
Hamileler
Özellikle kış aylarında sık tüketilen adaçayı, sinameki, fesleğen, keten tohumu, ahududu çayı üzere çaylar sıkça tüketildiklerinde gebelikte kanama riskiyle rahim kasılmalarını artırarak erken doğum ve düşük riskini artırabilir. Bu nedenle bu çayların gebelik periyodunda fazla tüketilmemesi tavsiye edilir. Gebeler zencefil. ıhlamur, papatya, rezene, kuşburnu, melisa çaylarını ölçülü olmak koşuluyla itimatla içilebilir.
Kanser tedavisi görenler
Sıklıkla kanser hastalarına önerilen sarı kantaron çayı kanser tedavisinde kullanılan kemoterapi ilaçlarının tesirini azaltabilir ve tekrar tedavide kullanılan radyoterapinin ciltteki yan tesirlerini artırabilir. Bu nedenle kanser tedavisi gören hastalar sarı kantaron çayından uzak durmalıdır.
Karaciğer ve böbreklere dikkat!
Bitki çaylarının fazlası karaciğer ve böbrekleri de yorar. Karaciğer enzimlerini yükseltebilir.
Günde ne kadar tüketilmeli?
Bitki çaylarının faydalarının yanında fazla tüketilmesi halinde beden sıhhati için ziyanlı olabilecek tesirlerinin de bulunduğu unutulmamalı, bu nedenle günlük bitki çayı tüketimi 1-2 fincan ile sınırlandırılmalıdır.